En basit haliyle beyanname, vergi dairelerine yapılan bildirimler olarak düşünülebilir. Vergi mükellefleri, vergi türlerine göre ilgili kurumlara çeşitli beyanlarda bulunmakla yükümlüdür. Beyannamelerin pek çok çeşidi ve vergi kanununa göre belirlenen dönemlerde verilme zorunluluğu bulunur. Bu beyannameleri sizin için yazımzda detaylarıyla inceledik.
Beyanname Türleri Nelerdir?
Yıllık gelir beyannamesi, münferit beyanname, geçici vergi beyannamesi, muhtasar beyannamesi, kurumlar beyannamesi ve özel tüketim beyannamesi, beyanname türlerine örnek olarak verilebilir.
Yıllık Beyanname Nedir?
Yıllık Beyanname, bir yıl içinde elde edilen kazanç ve iratların bir araya getirilip toplanmasıyla hesaplanan gelirin bildirildiği beyanname türüdür. İrat, gelir getiren mülk olarak tanımlanabilir.
Münferit Beyanname Nedir?
Münferit Beyanname, dar mükellefiyete tabi olanların yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları kazanç ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alınmamış olanların bildirildiği beyannamedir. Bu vergilendirme türünde münferit beyannameyi yalnızca, dar mükellefler verir.
Dar mükellef, bir ülkede yerleşik olmayan kişi ve kurumların o ülkede elde ettikleri kazanç ve iratlar nedeniyle vergi yükümlüsü olması durumudur.
Gelir/Kurumlar Vergisi Beyannameleri
Gelir vergisi ve kurumlar vergisi, gelir üzerinden alınan vergi türleridir. Kurumlar vergisi şirketler üzerinden alınırken, gelir vergisi, gerçek kişilerin gelirleri üzerinden alınır. Bu gelirler; ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar şeklinde sıralanabilir. Kurumlar vergisi ise Sermaye şirketlerini, kooperatifleri, iktisadi kamu kuruluşlarını, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeleri ve iş ortaklıklarını kapsar.
Kurumlar vergisi oranı 2024 yılında %25 olarak uygulanmaktadır. Gelir vergisi hesaplamasında ise aşağıdaki tablodan yararlanılabilir:
| Miktar | Vergi Oranı |
| 110.000 TL’ye kadar | %15 |
| 230.000 TL’nin 110.000 TL tutarından 16.500 TL, fazlası | %20 |
| 580.000 TL’nin 230.000 TL tutarından 40.500 TL, fazlası | %27 |
| 3.000.000 TL’nin 580.000 TL tutarından 135.000 TL, fazlası | %35 |
| 3.000.000 TL’den fazla tutarlarda 3.000.000 TL’lik kısım için 982.400 TL, fazlası | %40 |
Geçici Beyanname Nedir?
Geçici vergi, kazanç üzerinden ödenecek Gelir/Kurumlar Vergisinin üç aylık dönemlere bölünmüş şekilde parçalı ödenmesidir.
Muhtasar Beyanname Nedir?
Şahıs işletmeleri veya şirketlerin, vergi kesintisi yapmak durumunda oldukları işlemler için verdikleri vergi türüdür. Çalışanlara ödedikleri maaşlar veya kira üzerinden yapılan kesintiler, beyan edilmesi gereken durumlara örnek olarak verilebilir. Muhtasar Beyanname, aylık veya üç aylık aralıklarla beyan edilebilir.
KDV Beyannamesi Nedir?
İşlemin türüne göre %1, %10 ya da %20 oranında olabilen KDV, bir tüketim vergisidir. Lüks olmayan barınma ihtiyaçları ve temel tüketim ürünlerinden %1; gıda maddeleri, tekstil ve konfeksiyon ürünleri, özel eğitim, kurs, servis, yurt hizmetleri gibi alanlarda %10, telekomünikasyon ürünleri ve beyaz eşya gibi temel tüketim ürünü sayılmayan ürünlerden ise %20 oranında KDV alınır. KDV oranları hakkında detaylı bilgiyi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinden bilgi alabilirsiniz.
Şahıs işletmeleri ve şirketler her ay KDV beyannamesi vermek durumundadır. KDV beyannamesi, her ayın 28. günü mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve aynı güne kadar ödenir.
KDV 2 Beyannamesi Nedir?
KDV 2 Beyannamesi, KDV ödemesinin satıcı ve alıcı arasında belirli oranlarla bölüştürülerek veya yalnızca satıcı tarafından üstlenilerek ödendiği durumları beyan etmek için kullanılan bir beyanname türüdür. Bu beyanname, vergi tevkifatına konu olan durumları kapsar. Yani KDV’nin taraflar arasında paylaştırıldığı veya tamamen bir tarafa aktarıldığı durumları bildirir.
e-Beyanname Nedir?
Beyannamelerin elektronik ortamda düzenlenmiş haline e-Beyanname adı verilir.
e-Beyannameler, düzenlenmesinin kolay olması ve hata riskini minimuma indirmesi açısından kâğıt Beyannamelere göre daha pratiktir. Vergi Dairesine başvuru yaparak e-Beyanname uygulamasından faydalanabilirsiniz.
Beyanname Verme Süreleri Nelerdir?
Beyanname verme süreleri, beyannamenin türüne göre farklılık gösterir. Tarihleri GİB’in paylaştığı Mali Takvim üzerinden takip edebilirsiniz. Dilerseniz Zirve Telegram grubuna üye olabilir ve takvimdeki maddeleri günlük hatırlatma şeklinde alabilirsiniz.
