Zirve Masaüstü Programlarında Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nin nasıl hazırlanacağı hakkında yazmış olduğumuz bilgilendirme yazımız aşağıda kullanıcılarımız için paylaşılmıştır.
1. Kurumlar Vergisi Nedir?
Kurumlar Vergisi, kurum kazançları üzerinden alınan bir vergi türüdür. Kurum kazancı, gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşur. Kurumlar vergisi kurum kazancı üzerinden 2021 yılında yüzde 25, 2022 yılında ise yüzde 23 olarak uygulanacaktır.
2. Mükellefler
Aşağıda sayılan kurumların kazançları, kurumlar vergisine tâbidir.
a) Sermaye şirketleri,
b) Kooperatifler,
c) İktisadi kamu müesseseleri,
d) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,
e) İş ortaklıkları.
a) Sermaye şirketleri: 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer nitelikteki yabancı kurumlar sermaye şirketidir. Bu kanunun uygulanmasında, Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenleme ve denetimine tâbi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar sermaye şirketi sayılır.
b) Kooperatifler: 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri ifade eder.
c) İktisadî kamu kuruluşları: Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler iktisadî kamu kuruluşudur.
Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları dışında kalan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler, iktisadî kamu kuruluşu gibi değerlendirilir.
d) Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler: Dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları dışında kalan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler ile benzer nitelikteki yabancı işletmeler, dernek veya vakıfların iktisadî işletmeleridir. Bu kanunun uygulanmasında sendikalar dernek; cemaatler ise vakıf sayılır.
İktisadî kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmaması mükellefiyetlerini etkilemez. Mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesi bunların iktisadî niteliğini değiştirmez.
e) İş ortaklıkları: Yukarıdaki fıkralarda yazılı kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklıklarıdır. Bunların tüzel kişiliklerinin olmaması mükellefiyetlerini etkilemez.
3. Kurumlar Vergisine Konu Olacak Kazançlar
Kurumlar vergisine konu olacak kazanç, Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan gelir unsurlarından oluşur. Bunlar:
- Ticari Kazanç
- Zirai Kazanç
- Ücret
- Serbest Meslek Kazancı
- Gayrimenkul Sermaye İradı
- Menkul Sermaye İradı
- Diğer Kazançlar ve İratlar
Kurumlar vergisi yönünden burada sayılan kazanç ve iratlar ayrı ayrı ele alınmayıp tamamı kurum kazancı olarak nitelendirilir.
4. Mükellefiyet Çeşitleri
Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamasındaki tam mükellefiyet ve dar mükellefiyet ayrımı, kurumun kanuni veya iş merkezinin Türkiye’de bulunup bulunmadığına göre yapılmaktadır.
4.1. Tam Mükellefiyet
KVK birinci maddede yazılı tüzel kişilerden kanuni veya iş merkezleri Türkiye’de bulunanlar gerek Türkiye’de gerekse yabancı memleketlerde elde ettikleri kurum kazançlarının tamamı üzerinden vergilendirilirler. Buna tam mükellefiyet denir.
4.2. Dar Mükellefiyet
KVK birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanlar, yalnız Türkiye’de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirilirler. Buna dar mükellefiyet denir.
5. Kurumlar Vergisi Kullanım Amacı
Tüzel kişilerin yıllık kurum kazançları Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergilendirilir. Bu vergilendirmeye ilişkin olarak tüzel kişiler kurumlar vergisi beyannamesi düzenleyerek bağlı oldukları vergi dairesine verirler. Beyanname, ilgili bulunduğu hesap döneminin neticelerini kapsar. Her mükellef vergiye tabi kazancının tamamı için bir beyanname verir.
6.Beyan Şekli Ve Zamanı:
Kurumlar Vergisi, mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunur. Mükelleflerin şubeleri, ajanlıkları, alım ve satım büro ve mağazaları, imalathaneleri veya kendilerine bağlı sair işyerleri için, bunların müstakil muhasebeleri ve ayrılmış sermayeler olsa dahi, ayrı beyanname verilmez (KVK madde 20). Beyannamelerin şekil, muhteva ve ekleri Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tayin ve tespit olunur. Mükellefler beyanlarını bu beyanname ile yapmaya veya bu beyannamelerde yazılı bilgilere uygun olarak bildirmeye mecburdurlar (KVK madde 23). Kurumlar Vergisi Beyannamesi 1010 numaralı formdur.
6.1. Tam Mükellefiyette Beyan
Kurumlar Vergisi Beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar (Nisan ayının 25. günü akşamına kadar) mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Normal hesap dönemi; 1 Ocak – 31 Aralık olan takvim yılıdır. Bu nedenle hesap dönemi takvim yılı olan kurumların beyannamelerini 25 Nisan akşamına kadar vermeleri gerekmektedir.
Özel hesap dönemi tayin edilmiş mükelleflerin beyannameleri, özel hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın 25. günü akşamına kadar verilir. Sermaye şirketleri dışında kalan kurumların beyanname verme süresini uzatmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
6.2. Dar Mükellefiyette Beyan
Dar mükellefiyette vergi muhatabının Türkiye’yi terk etmesi halinde Kurumlar Vergisi Beyannamesi memleketi terke takaddüm eden (terk öncesi) on beş gün içinde verilir. Yani dar mükellefiyette, yabancı kurumun Türkiye’deki müdür veya temsilcileri, bunlar yoksa kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar Türkiye’yi terk ederse, beyanname bunların (vergi muhatabının) memleketi terk tarihinden önceki 15 gün içinde verilir ve aynı süre içinde de ödenir.
Dar mükellefiyete giren yabancı kurumların vergiye tabi kazancının Gelir Vergisi Kanununun 80. maddesinde yazılı diğer kazanç ve iratlardan (telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, alameti farika ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında alınan bedeller hariç) ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye’de namına hareket eden kimse bu gibi kazançları iktisap tarihinden itibaren 15 gün içinde anılan kanunun 101. maddesinde belirtilen vergi dairelerine beyanname ile bildirmeye mecburdur.
6.3. Tasfiye ve Birleşme Halinde Beyan
KVK 42. maddesine göre, tasfiye ve birleşme halinde, tasfiye edilen veya birleşen kurumlar namına birleşme veya tasfiye kârı üzerinden tarh olunan vergiler, tasfiye veya birleşme beyannamesini verme süresi içinde (tasfiyenin kapandığı tarihten itibaren 15 gün içinde) vergi dairesine yatırılır. Tasfiye edilen veya birleşen kurumların KVK’ya göre tahakkuk etmiş olup henüz vadeleri gelmemiş olan vergileri de aynı süre içinde ödenir. Kurumlar vergisi beyannamesi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir.
7. Kurumlar Vergisi Beyannamesine Eklenecek Bildirim ve Belgeler
- Ayrıntılı bilanço ve ayrıntılı gelir tablosu veya işletme hesabı özeti,
- Kesinti yoluyla ödenen vergilere ilişkin belgeler,
- Yabancı ülkelerde ödenen vergilere ilişkin belgeler,
- Dar mükellef ortağı bulunan kurumların bu ortakların adları, unvanları ve ikamet adreslerine ait bildirim,
- Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere ait ticari kârdan mali kâra ulaşmak için yapılan hesaplamayı gösteren bildirim,
- Beyannamedeki tabloların yetersizliği nedeniyle ayrıca düzenlenen liste ve ekler.
Kurumlar vergisi beyannamesi internet ortamında (elektronik ortamda) internet vergi dairesi aracılığı ile e-Beyanname şeklinde düzenlenip gönderilir.
e-Beyanname elektronik ortamda, beyannamenin kanuni olarak teslim etme süresinin bittiği iş günü saat 23:59’a kadar gönderilebilir.
8. Verginin Ödeme Şekli Ve Zamanı
Kurumlar vergisi, beyannamenin verileceği ayın sonuna kadar ödenir. Normal hesap döneminde 30 Nisan akşamına kadar, özel hesap döneminde beyannamenin verileceği ayın sonuna kadar verginin ödenmesi gerekir. Ödeme vergi dairelerinin anlaşma yapmış olduğu bankalar kanalı ile (internet bankacılığı dahil) yapılabilir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Hazırlama ve Dikkat Edilecek Hususlar
Kurumlar Vergisi Beyannamesi hazırlanabilmesi için:
- Firma bilgileri eksiksiz olmalı. Şirket unvanı, vergi numarası, vergi dairesi kodu, telefon numarası, ticaret sicil numarası, e-Posta vb.
- Şahıs-Ortak bilgileri eksiksiz olarak dolu olmalı.
- Gelir Tablosu ve Bilanço kayıtlı olmalı.
- 4. Dönem Geçici Kurum Vergisi Beyannamesi kayıtlı olmalı.
- Bilançoda aktif-pasif eşit olmalı.
- Kurum ortaklarının hisse oranı toplamı 100 olmalı.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi 7 ayrı sekmeden oluşmaktadır. Bunlar Genel Bilgiler, Kuruma Bağlı İşyeri ve Geçmiş Yıl Zararları, Kazanç ve İlaveler, Vergi Bildirimleri, Düzenleme Bilgileri, Ekler, Ek Bilgiler‘dir.
Genel Bilgiler
Genel Bilgiler alanında Firmanın idari bilgileri ve mükellefin unvan bilgileri yazılır. Bu alanlar firma bilgileri sayfasında girmiş olduğunuz bilgilere göre otomatik doldurulur.
Kuruma Bağlı İşy. ve Geçmiş Yıl Zararları
Kuruma bağlı işyeri ve geçmiş yıl zararları alanı ilgili yılın 591 hesabında borç tutarı varsa (açılış ve kapanış fişi hariç) otomatik, yoksa kullanıcı tarafından manuel doldurulur. Bu alanda kuruma bağlı olan işyerlerinin türleri ve sayıları, varsa geçmiş yıllarda bulunan (Beyanname öncesindeki son 5 yıl) İstisnadan kaynaklanan zararlar ve diğer zararlar doldurulmalıdır. Bu alana girilen bilgiler toplamı Kazanç ve İlaveler alanındaki diğer geçmiş yıl zararları alanına otomatik gelecektir.
Kazanç ve İlaveler
Kazanç ve ilaveler alanında Ticari Bilanço karı ve Ticari Bilanço zararı alanları oluşturulmuş bilançodan dönem net karı veya zararına göre otomatik doldurulur, ayrıca kullanıcı bu alana manuel müdahale edebilir. İlaveler; Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Karşılığı alanı ayrıntılı bilançodaki Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Karşılığı alanından otomatik doldurulur. Kullanıcı tarafından doldurulacak ise, bu alana her ne kadar elle müdahale edilebiliyor olsa da gireceğiniz tutarı Ekler sayfasındaki Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Karşılığı sekmesinden girmeniz gerekmektedir.
Önceki Yıl Ayrılan Finansman fonu, kurumlar vergisi kanununa 2362 sayılı kanun ile eklenen mükerrer 8. Maddesiyle giren bir vergi erteleme müessesesidir. Adı geçen madde ile, kooperatiflerin ve sermaye şirketlerinin de yatırım indiriminden faydalanmaları kabul edilerek, yapılan yatırımların finansmanında kullanılmak ve yatırım indirimi belgesinde yatırım için öngörülen süre ile sınırlı kalmak koşulları ile finansman fonu ayrılması ve safi kurum kazancından indirilmesi öngörülmüştür.
- Zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler; Kurumlar vergisi Kanunu’nun 5. Maddesindeki istisna ve indirim türlerinin bulunduğu ve tutarlarının girilebileceği alandır. Söz konusu istisna ve indirimler varsa otomatik doldurulmaz kullanıcı tarafından doldurulması gerekir.
- Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna Ve İndirimler; Kurumlar vergisi Kanunu’nun 10. Maddesindeki istisna ve indirim türlerinin bulunduğu ve tutarlarının girilebileceği alandır. Söz konusu istisna ve indirimler varsa otomatik doldurulmaz kullanıcı tarafından doldurulması gerekir.
Vergi Bildirimi
Vergi bildirimi alanı toplamların işlendiği alandır. Hesaplanan kurumlar vergisi, kurumlar vergisi matrahının %25’idir. Hesaplanan Vergi İndirim tutarı gelir vergisi kanunu mükerrer 121. Maddesine göre indirim hakkı olanlar için Hesapla butonu ile hesaplanan kurumlar vergisinin %5 olarak hesaplanır. Kaynak: https://www.gib.gov.tr/node/82599
Mahsup Edilecek Vergiler alanında Geçici vergi tutarı son geçici vergi beyannamesinden otomatik çekilir, isterse kullanıcı bu alanlara müdahalede edebilir. Beyannamedeki beyaz kutucuklara müdahale edilebilir gri kutucuklar hesaplama yapılan ve müdahale edilemeyen kutucuklardır.
Düzenleme Bilgileri
Düzenleme bilgileri alanında Mükellefe ve beyanname düzenleyen mükellef, serbest muhasebeci, mali müşavir bilgilerinin girildiği alandır. Firma bilgileri sayfasından otomatik doldurulmaktadır.
Ekler
Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu; hazırlanmış olan bilanço ve gelir tablosundan, Kurum Ortakları tabloları; firma bilgilerinde Şahıs/Ortak Bilgileri sayfasında tanımlanan bilgilerden otomatik doldurulur. Diğer tüm tablolar elle doldurulur. Kanunen Kabul Edilemeyen Giderler Karşılığı tablosuna özellikle dikkat etmek gerekir. Gider detaylarının mutlaka buradan girilmesi gerekmektedir. Kurum Ortakları tablosunda Müdür-Ortak-Y. Kurulu Üyesi-Kanuni Temsilci kutucuklarında Evet-Hayır seçimleri kullanıcı tarafından manuel işaretlenmelidir.
Ek Bilgiler
Ek bilgiler tablosu tamamen elle doldurulur. Üst tablo sonraki yıllara devreden ar-ge indirimleri ve tasarım indirimlerinin bulunması halinde doldurulur. Alt taraftaki sorulara mutlaka Evet-Hayır şeklinde seçim yapılmalı (Kısmi bölünme yapıldı mı? Tam bölünme yapıldı mı? Devir yapıldı mı? Hisse değişimi var mı? GVK 40. Mad. Gereği ihracatta götürü gider uygulamasından yararlandınız mı? Yurt dışında ödemiş olduğunuz vergilere ilişkin teşvik edici belgeleri vergi dairenize ibraz ettiniz mi?).
Beyannamemizi hazırladıktan sonra Kaydet (F2) ile kaydedip XML oluşturulur. e-Beyanname paket modülünden ilgili firma ve beyannameyi seçip, e-Paket Gönder Butonu ile beyannamenizi gönderebilirsiniz.
Bilançoya Dipnot Ekleme
Bilançonun altında 5 tane dipnot tablosu var. Kullanıcı doldurması gereken kısımları elle doldurmalıdır. Dipnot girerken ESAS AÇIKLAMA kısmı F1 ile seçilmeli ve EK AÇIKLAMA satırı mutlaka doldurulmalı. Sadece ESAS AÇIKLAMA seçilip, EK AÇIKLAMA kısmı boş bırakılamaz. Mevcut ESAS AÇIKLAMA ların dışında bir dipnot eklenemez.
Gelir Tablosuna Dipnot Ekleme
Gelir tablosunun altında dipnot tablosu mevcut. Dipnot girerken ESAS AÇIKLAMA kısmı F1 ile seçilmeli ve EK AÇIKLAMA satırı mutlaka doldurulmalı. Sadece ESAS AÇIKLAMA seçilip, EK AÇIKLAMA kısmı boş bırakılamaz.
