İlave asgari geçim uygulaması hakkında merak edilenler ve zirve programında uygulanması
7103 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nun “Asgarî geçim indirimi” başlıklı 32 nci maddesine eklenen fıkra ile bekar ve çocuksuz bir asgari ücretlinin durumu esas alınmak suretiyle, gerek bu durumdaki ücretlilerin gerekse net ücreti vergi tarifesi uygulanması nedeniyle 2021 yılı ağustos ayından itibaren geçerli olan net ücretin altına düşmesini telafi edecek şekilde asgari geçim indirimi ilave edilmesi sağlanmıştır. Bu Tebliğ ile söz konusu düzenlemeye yönelik açıklamalar yapılmış olup, yapılan açıklamalardan ve verilen örneklerden öne çıkan hususlar şöyledir:
(1) Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen esaslara göre düzenlenen ücretlinin bordrosunda ilave edilen tutar hesaplanan asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilecektir.
(2) Ücretlinin ilgili aydaki bordrosunda yer alan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, ücret ödemesinin yapıldığı döneme ilişkin ücret bordrosunun “Asgari Geçim İndirimi” satırına aktarılacaktır.
(3) Belirtilen esaslara göre hesaplanan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, hizmet erbabının ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için, söz konusu tutarın ücretlilere ödenmiş olması gerekmektedir.
(4) Asgari geçim indiriminin toplamı, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktır.
(5) Bu Tebliğin uygulamasında net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade etmektedir.
(6) Hizmet erbabına yapılan ve ücret olarak kabul edilen ek ödeme ve prim gibi mutat olmayan ödemeler, esas itibariyle yıllık bazda ücretlinin gelirini arttırdığından dolayı tebliğde belirtilen üst sınır aşıldığı taktirde hizmet erbabının aylık net ücretine herhangi bir ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.
Örnek1: Bekâr ve çocuksuz (% 50 Agi oranı) olan hizmet erbabı Bay (A)’nın, 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.825,90 TL’dir. 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle Bay (A)’nın, 2021 yılı Ağustos ayı net ücreti 2.809,55 TL’ye Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayı net ücreti ise 2.673,86 TL’ye düşmektedir.
Bay (A)’nın, Ağustos ayından itibaren eline geçen net ücretinin 2.825,90 TL’nin altında kalması nedeniyle, Ağustos ayı için (2.825,90 – 2.809,55 )= 16,35 TL,
Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları için ise (2.825,90 – 2.673,86)= 152,04 TL asgari geçim indirimine ilave edilerek hizmet erbabına ödenecektir.
Örnek2: Bay (B) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. Bay (B), evli ve 1 çocuklu olup eşi çalışmamaktadır. (% 67,5 Agi oranı) Bay (B)’nin 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.919,81 TL’dir. Bay (B)’nın, 2021 yılı Ağustos ay net ücreti 2.903,46 Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayı net ücreti ise 2.767,77 TL’ye düşmektedir.
Bay (B)’nın, Ağustos ayında itibaren eline geçen net ücretinin 2.825,90 TL’nin üstünde kalması nedeniyle Ağustos ayı için herhangi bir ekleme yapılması söz konusu değildir. Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları için ise (2.825,90 -2.767,77)= 58,13 TL asgari geçim indirimine ilave edilerek hizmet erbabına ödenecektir.
Örnek3: Bay (C) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. Bay (C) evli ve 3 çocuklu olup eşi çalışmamaktadır.(% 85 Agi oranı) Bay (C)’nin 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 3.013,72 TL dir. Eylül ayı net ücreti 2.921,83 TL’ye, Ekim, Kasım ve Aralık ayları net ücreti ise 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle 2.887,18 TL’ye düşmektedir.
Bay (C)’nin, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları net ücreti 2.825,90 TL’nin altına düşmediğinden ilave asgari geçim indiriminden yararlanması söz konusu olmayacaktır.
Örnek4: Evli, eşi çalışmayan ve 1 çocuk sahibi Bay (R) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. (%67.5 Agi oranı) Bay (R)’nin 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.919,81 TL’dir.
İşvereni tarafından Bay (R)’ye Mart ayında 1.000 TL prim ödemesi yapılması nedeniyle gelir vergisine esas tarifede üst dilime girilmiş ve Bay (R)’nin ücreti Eylül ayından itibaren 2.825,90 TL nin altına düşmeye başlamıştır.
Her ne kadar Bay (R)’nin Eylül ayından itibaren net ücreti, 2.825,90 TL’nin altına düşmüş olsa bile, yıl içerisinde elde edilen kümülatif ücrete bakıldığında, prim ödemesi nedeniyle yıllık bazda asgari ücretin altına düşmediğinden ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.
İlave Asgari Geçim İndiriminin “ZİRVE YAZILIM” Programında Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar;
1- İlave Asgari Geçim İndiriminin uygulanması için Zirve Yazılım programınızın versiyonun 03082021 ya da daha üzeri versiyonlar olması gerekmektedir.
2- İlgili versiyona sahip iseniz Bordro bölümünde herhangi bir ayar yapmanıza gerek kalmadan Hizmet Erbabı tebliğde yer alan şartları taşıdığı takdirde programımız bordro hazırlama esnasında kullanıcıyı uyararak ilave edilen kısım hakkında bilgilendirme notu ile beraber otomatik olarak ilgili personelin net ücretine yansımasını sağlamaktadır.
3- Yıl içerisinde Hizmet Erbabı herhangi bir ek ödeme alarak yıllık bazda kazanması gereken ücretten fazlasını kazanmasından dolayı net ücreti asgari ücretin üzerinde kaldığından dolayı herhangi bir ilave olması söz konusu olmamaktadır.
4- Personelin yıllık net kazancını Bordro yazdır bölümümüzde yer alan Genel Bordrosu Listesi sekmesinden dönem seçerek alabilirsiniz. Bu listede dikkat etmemiz gereken alan “Net Ücret Ödenecek” ve ” Vergi indirimi Sair kesintiler” kısmıdır. Bu iki alanın toplamı ile ücretlinin yıllık bazda kazanabileceği üst limit tutarı karşılaştırılmaktadır. Karşılaştırma sonucu elde edilen sonuca göre asgari geçim ilavesi uygulanmaktadır ya da uygulanmamaktadır.
( 3. ve 4. madde ile ilgili ) Örnek: Bekâr ve çocuksuz (% 50 Agi oranı) olan hizmet erbabı Bay (F)’in, 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.825,90 TL’dir. Bay (F)’ye Nisan (7,5 saat), Mayıs (15 saat), Temmuz (15 saat), Ağustos (22,5 saat) şeklinde ulusal/dini bayram mesai verilerek Saatlik ücreti kadar çarpan uygulanarak ek kazanç verilmiştir.
Bay (F) gelir vergisine esas tarifede ikinci dilime geçilmesi sonucunda Eylül ayı net ücreti 2.673,86 TL’ye düşmekte ve herhangi bir asgari geçim ilavesi uygulanmamaktadır.
- Maddede bahsedildiği gibi Bay (F)’nin Genel Bordro Listesini 1-9 dönemleri arasında aldığımızda Net Ücret Ödenecek Toplamı 25.906,19 olduğu görülmektedir. Aylık ortalama için 25.906,19 / 9 = 2.878,47 TL hesaplaması yapıldığı zaman Bay (F)’nin 2.825,90 TL sınırının üstünde bir kazanç elde ettiği görünmekte ve bu yüzden kendisine Eylül ayı için herhangi bir asgari geçim ilavesi uygulanmamaktadır.
Örnek: Bekâr ve çocuksuz (% 50 Agi oranı) olan hizmet erbabı Bay (Z)’nin 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.825,90 TL’dir.
Bay (Z)’ye Temmuz ayında 200 TL yemek parası veriliyor ve 500 TL avans kesintisi uygulanıyor. Bay (Z)’nin önceki diğer aylarda herhangi bir ek ödemesi ya da kesintisi bulunmamaktadır. Ağustos ayı bordrosuna geldiğimizde Bay (Z)’nin net maaşına asgari geçim ilavesi olmadan 2.797,66 TL’ye düştüğünü görmekteyiz.
Bay (Z)’nin 1-8 ayları arasında Genel Bordro Listesi alındığında Net Ücret Ödenecek Toplamı 22.278,96 TL, Sair Kesintiler ise 500 TL görünmektedir. (22.278,96+500= 22.778,96) Bay (Z)’nin toplam yıllık bazda net ücret kazancı 22.778,96 TL olduğundan dolayı bu tutar 22.778,96 / 8 = 2.847,37 TL şeklinde hesaplandığında aylık ortalamanın 2.825,90 TL’nin üstünde kalmasından dolayı herhangi bir asgari geçim ilavesi söz konusu olmamaktadır.
Örnek: Bekâr ve çocuksuz (% 50 Agi oranı) olan hizmet erbabı Bay (P)’nin 2021 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 2.825,90 TL’dir.
Bay (P) 01.01.2021 – 31.03.2021 tarihleri arasında pandemi(Covid-19) sürecinden dolayı ÜCRETSİZ izin veya Kısa Çalışma Ödeneğinden dolayı Ocak, Şubat, Mart aylarında herhangi bir prim günü ve ücret hesaplanmamıştır. Bay (P) Kasım ayında ikinci vergi dilimine geçmesinden dolayı Kasım maaşı 2.809,55 TL’ye düşmektedir. Yıllık bazda kazandığı kümülatif kazanca bakıldığından dolayı Kasım ayı için 16,35 TL asgari geçim ilavesi yapılarak net maaşı 2.825,90 TL olacak şekilde bordro hazırlanmaktadır.
Ayrıca Bay (P) nin Aralık maaşı da ikinci vergi diliminden dolayı 2.673,86 TL’ye düşmektedir. Yıllık bazda kazandığı kümülatif kazanca bakıldığından dolayı Aralık ayı için 152,04 TL asgari geçim ilavesi yapılarak net maaşı 2.825,90 TL olacak şekilde bordro hazırlanmaktadır.
