e-İrsaliye İptal Edilebilir Mi ve Sıkça Sorulan Sorular



e-İrsaliye uygulamasına geçiş süreci, beraberinde bir takım sorular da getiriyor. Bu videomuzda, e-İrsaliye’nin hatalı düzenlenmesi gibi durumlarda e-İrsaliye iptal edilebilir mi, alternatif hangi yollar izlenebilir ve bunun gibi pek çok sorunun cevabını bulabilirsiniz.

509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirli sektör ve mükellef gruplarına e-İrsaliye uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir. E-İrsaliye uygulaması, kağıt ortamda düzenlenmekte olan “sevk irsaliyesi” nin elektronik ortamda düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin düzenlemeleri kapsayan uygulamadır.

Bu düzenleme kapsamında; Hal Kayıt Sistemine bildirim yapma yükümlülüğü bulunan ve komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticareti ile iştigal eden mükellefler 01.01.2020 tarihine kadar e-İrsaliye uygulamasına geçmek ve bu tarihten itibaren (bu tarih dâhil) düzenleyecekleri irsaliye belgelerini e-İrsaliye olarak düzenlemek zorundadır.

Yine ilgili düzenleme kapsamında aşağıda sayılan mükellefler 01.07.2020 tarihine kadar e-İrsaliye uygulamasına geçmek ve bu tarihten itibaren (bu tarih dâhil) düzenleyecekleri irsaliye belgelerini e-İrsaliye olarak düzenlemek zorundadır.

• Özel Tüketim Vergisi Kanunu’ na ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dâhil) alan mükellefler,
• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler,
• Maden Kanunu kapsamında maden ruhsat veya sertifikası alanlar,
• Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin imalini gerçekleştiren mükellefler,
• e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler,
• Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar,
• E-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

Ayrıca yukarıda belirtilen mükelleflerden (Hal Kayıt Sistemine bildirim yapma yükümlülüğü bulunan ve komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticareti ile iştigal eden mükellefler dahil) , 01.01.2020 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) işe başlayacak olanlar için e-İrsaliye uygulamasına geçme zorunluluğu, söz konusu işlemlerin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren başlayacaktır.

uygulamanın kapsamına dahil olan/olacak mükelleflere ilişkin hazırlanan geçiş takvimine buradan ulaşabilirsiniz.

Zirve e-İrsaliye Kullanan İşletmeler Hangi Avantajlara Sahip Olur?

  • Kağıt, basım ve kargolama maliyetleri azalır.
  • Çalışanların operasyonel iş gücü daha verimli kullanılabilir.
  • Gönderilen belgelerin karşı tarafa anında ulaşması ile zaman tasarrufu sağlanır.
  • Online sistemde irsaliye belgesine istenilen zamanda ulaşılır.
  • Elektronik ortama taşınan irsaliyelerin fazla kağıt tüketiminin önüne geçmesi, doğanın korunmasına destek olur.
  • Belge uyuşmazlıkları eski sisteme göre çok daha hızlı bir şekilde çözümlenebilir.

Zirve Programına e-İrsaliye Hizmeti ekleme videosuna buradan ulaşabilirsiniz.

E-İrsaliye Sıkça Sorulan Sorular

Kimler e-İrsaliye Uygulamasına geçmek zorundadır?

  1. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
  2. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.
  3. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa,ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.
  4. 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.
  5. 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.
  6. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler.
  7. Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.
  8. 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.
  9. Başkanlık, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-İrsaliye uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-İrsaliye uygulamasına dâhil olması gerekmektedir. Yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazıda belirtilen süreler içinde e-İrsaliye uygulamasına dahil olması ve tüm müşterilerine e-İrsaliye düzenlemeleri gerekmektedir. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Kanunda öngörülen hükümler uygulanır.

e-İrsaliye Uygulamasına Nasıl Başvurulur?

  1. e-Belge uygulamalarına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Başkanlık tarafından oluşturulan ve hizmete sunulan e-Belge portalleri aracılığıyla (GİB Portal Yöntemi),
  2. Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla (Özel Entegratör Yöntemi),
  3. Kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık bilgi işlem sistemleri ile doğrudan entegre edilmesi yoluyla (Doğrudan Entegrasyon Yöntemi), yararlanabilirler.

Hali hazırda e-Fatura uygulamasına bu yöntemlerden herhangi biri ile dahil olanlar, e-İrsaliye uygulamasından, e-Fatura uygulamasından yararlandıkları yöntem ile yararlanabilecekleri gibi farklı bir yöntem ile de yararlanabilir, e-Fatura uygulaması kapsamında hizmet aldığı özel entegratör dışında farklı bir özel entegratörden de hizmet alabilirler.

e-İrsaliye Uygulamasına İnteraktif vergi dairesi üzerinden başvurabilir miyim?

Hayır. Başvuru usul ve esasları için internet sitemizde e-İrsaliye Başvuru Kılavuzu bulunmaktadır. İlgili kılavuzda yer alan açıklamalara göre başvuru yapabilirsiniz.

e-İrsaliye Uygulamasına dahil olunca kağıt irsaliye düzenleyebilir miyim? Tüm sevk irsaliyelerini e-irsaliye kesmek zorunda mıyım?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerin düzenleyecekleri tüm sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi, uygulamaya kayıtlı mükelleflerden alınan mallar karşılığında düzenlenecek irsaliyelerin de yine e-İrsaliye olarak alınması zorunludur. Ancak 509 SN VUK GT.V.7. bölümünde açıklanan e-Belge olarak düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin kağıt olarak düzenlenebileceği haller şunlardır.

Elektronik belge olarak düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin;

a) Başkanlığın ve e-Belge uygulamalarına taraf olan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan bakım,

b) İspat veya tevsik edilmek kaydıyla, mükellefin ya da Başkanlıktan izin almış özel entegratör kuruluşların bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan planlı bakım (yazılı bildirimde belirtilen süre ile sınırlı kalmak kaydıyla),

c) İspat veya tevsik edilmek kaydıyla, kullanılmakta olan mali mührün veya elektronik imza aracının arızalanması veya çalınması (yeni mali mühür veya elektronik imza aracının temini süresince),

ç) Bakanlık veya Başkanlık tarafından e-Belge uygulamalarına ilişkin olarak yayımlanan genel tebliğ, sirküler ve teknik kılavuz ve duyurularda, belgelerin e-Belge yerine kâğıt olarak düzenlenmesine izin verilmesi, 51 gibi nedenlerle, kanunen düzenlenmesi gereken sürenin geçirilmemesi kaydıyla, kâğıt olarak düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilmez. Mükelleften kaynaklanan diğer nedenlerle, e-Belge olarak düzenlenmesi gereken belgelerin kâğıt olarak düzenlenmesi yukarıda sayılan nedenler kapsamında değerlendirilmez. Elektronik olarak düzenlenmesi gereken belgenin, Kanunun 13 üncü maddesinde yazılı mücbir sebepler nedeniyle elektronik olarak düzenlenememesi halinde, Kanunun 373 üncü maddesi gereği özel usulsüzlük cezası kesilmez.

e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı olmayan alıcılara e-İrsaliye kesebilir miyim?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerin düzenleyecekleri tüm sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi, uygulamaya kayıtlı mükelleflerden alınan mallar karşılığında düzenlenecek irsaliyelerin de yine e-İrsaliye olarak alınması zorunludur.

GİB PORTAL dan e-İrsaliye düzenleyebilir miyim?

Evet, düzenlenebilecektir. Bu durumda başvuru kılavuzunda açıklandığı şekilde portal uygulaması içindeki araçlar menüsünde yer alan kullanıcı bilgileri kısmında “e-İrsaliye kullanmak istiyorum” bölümünü işaretlemesi yeterlidir.

e-irsaliyenin kim tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

e-İrsaliye yeni bir belge türü olmayıp kağıt sevk irsaliyesi ile aynı hukuki hükümlere tabidir. Vergi Usul Kanunu 230 ‘uncu maddesinin 5 inci bendinin parantez içi hükmünde; “Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır. Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.” denilmektedir. Bu çerçevede irsaliye düzenleme yükümlülüğü malı taşıyan/taşıttırana verilmiş olup, malın alıcısı tarafından taşındığı/taşıttırıldığı durumda irsaliye belgesinin malın alıcısı tarafından düzenlenmesi, satıcısı tarafından taşınıp/taşıttırılması halinde ise satıcın irsaliye belgesini düzenlemesi gerekmektedir. Bununla birlikte malın, satıcının mağazasında alıcı tarafından alınıp kendisi tarafından taşınması halinde, satıcısı tarafından alıcıya e-İrsaliye ya da irsaliye yerine geçen e-Fatura’nın kağıt çıktısının verilmesi halinde, alıcı tarafından ayrıca bir e-İrsaliye düzenlenmesi zorunluluğu bulunmayıp, sevkiyat süresince taşıtta satıcı tarafından düzenlenmiş e-İrsaliye ya da irsaliye yerine geçen özellikteki e-Fatura’nın kağıt çıktısının bulundurulması yeterli görülmektedir.

e-irsaliyelerde düzenleme tarihinin yanında ‘’sevk tarihi’’ de olmalı mı?

Evet, matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyelerinde olduğu gibi, elektronik ortamda düzenlenen e-İrsaliyelerde de tanzim(düzenleme) tarihi yanında ayrıca bir sevk tarihinin yer alması zorunludur.

Düzenlendiği gün sevki işlemi de gerçekleştirilen durumlarda, sevk tarihinin de e-irsaliye üzerinde ayrıca olması gerekir mi?

Evet Tanzim tarihi ile sevk tarihinin aynı gün olması halinde de bu tarihler ayrı ayrı e-İrsaliye’de yer alacaktır. Bu iki tarihten herhangi birine yer verilmeksizin düzenlenen sevk irsaliyeleri hiç düzenlenmemiş sayılarak özel usulsüzlük cezası tatbik edilebilecektir.

Düzenlenen e-İrsaliyeleri muhafaza etmek gerekir mi? e-İrsaliye GİB tarafından muhafaza edilir mi?

Düzenlenen belgelere ilişkin olarak GİB herhangi bir muhafaza hizmeti vermemektedir. Muhafaza ve ibraz mükellefin sorumluluğunda olup, dileyen mükellefler muhafaza işlemi için yetkisi olan kurumlardan (datacenter vb.) hizmetten yararlanmaları mümkündür. Diğer kurum ve kuruluşlarda muhafaza işlemi mükelleflerin isteğine bağlı olup esas muhafaza sorumluluğu mükelleflerin kendisinde bulunmaktadır.

e-İrsaliye uygulaması için ayrı bir Mali Mührün temin edilmesi zorunlu mudur?

e-İrsaliye uygulamasına hali hazırda e-Fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olan kayıtlı kullanıcılar dahil olabileceğinden ve e-Fatura uygulaması nedeniyle de gerçek kişilerin elektronik imzaya tüzel kişilerin de mali mühüre sahip olması nedeniyle, e-İrsaliye uygulaması için ayrı elektronik imza veya mali mühür kullanılmasına gerek olmayıp, mevcut imza araçları kullanılabilecektir.

Sevk tarihi, İrsaliye tarihinden daha geçmiş bir tarih olabilir mi?

Malın fiili sevk tarihinin, irsaliyenin düzenlenme tarihinden önce olması mümkün değildir.

e-İrsaliye uygulamasına geçildiğinde, şubeler arası düzenlenen ya da sadece işlem görmek üzere gönderilen malzemeler için de (depo transfer fişleri, konsiye çıkış irsaliyeleri v.b.) e-İrsaliye düzenlemek gerekir mi?

e-İrsaliye belgesi yeni bir belge türü olmayıp, kağıt ortamdaki “sevk irsaliyesi” belgesi ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Mevzuat gereği kağıt ortamında sevk irsaliyesi düzenlenmesini gerektiren her durumda (kağıt ortamda da düzenlenmesine izin verilen durumlar hariç); kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi yerine e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle aynı işletmenin şubeleri arasındaki mal sevkiyatlarında yada sadece işlem görmek üzere başka mükelleflere gönderilen malzeme sevkiyatlarında normal şartlarda (kağıt irsaliye uygulaması kapsamında da) sevk irsaliyesi düzenlemesi gerektiğinden bu durumlarda sevk edenin e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olduğu durumda düzenlenmesi gereken sevk irsaliyesi belgesi elektronik ortamda düzenlenecek e-İrsaliye belgesi olmak zorundadır.

e-irsaliye Düzenlendikten sonra, sevkiyat başlamadan ya da başka bir sebepten alıcı malı almaktan vazgeçerse nasıl bir işlem yapılmalı? Alıcıdan iade belgesi almak gerekir mi?

Alıcı malın fiili sevkinden önce söz konusu e-İrsaliye’ye, uygulama üzerinden “RED” İrsaliye Yanıtı gönderebilir. Bu durumda e-İrsaliye iptal edilmiş sayılacağından ayrıca alıcı tarafından bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Muhtelif müşteriler ibareli e-İrsaliye düzenlenebilir mi?

Alıcısının malın sevki sırasında bilinmediği durumlarda, matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi, muhtelif müşteriler adına olmak üzere “Muhtelif Müşteriler” tipinde e-İrsaliye düzenlenecek olup, VKN/TCKN alanına 5555555555 yazılmak, Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtelif müşteriler” yazılmak suretiyle e-İrsaliye düzenlenecektir. Ayrıca malın alıcısının biliniyor olmasıyla birlikte, alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumda da matbu kağıt sevk irsaliyesi yerine elektronik ortamda e-İrsaliye düzenlenecektir. Söz konusu e-İrsaliye doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecektir. Bu hallerde düzenlenen e-İrsaliyeler, kullanılan yöntem ya da özel entegratörün sunmuş olduğu sistem dahilinde “3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal Alıcı”sına gönderilecektir. Söz konusu alıcısının e-İrsaliye sistemine kayıtlı olmadığı durumlarda düzenlenen e-İrsaliyeler alıcısına sistem içinden iletilmeyecek olup, düzenleyicisi tarafından diğer elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da kağıt çıktı verilmek suretiyle teslim edilecektir.

Geçmiş tarihe e-İrsaliye düzenlenebilir mi?

Geçmiş tarihli e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün değildir. e-İrsaliye sisteminde bununla ilgili kısıt bulunmaktadır. E-İrsaliye sistemine iletilen belgelerin fiili sevk tarihi e-İrsaliye sistem tarihinden önceki bir tarih olamaz. Ancak teknik imkansızlıklar nedeniyle ilk olarak matbu kağıt ortamda sevk irsaliyesinin düzenlendiği ve en geç izleyen 2 gün içinde “Matbudan Dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde düzenlenen e-İrsaliye’lerin düzenleme ve fiili sevk tarihleri matbu sevk irsaliyesi ile aynı olması gerektiğinden ve e-İrsaliye daha sonradan oluşturulduğundan, bu durumla sınırlı olmak üzere e-İrsaliye sistem tarihinden geçmiş tarihli olarak düzenlenmesine izin verilebilecektir.

İhracat işlemlerine ait mal sevkiyatlarında satıcı e-İrsaliye düzenler mi?

e-İrsaliye uygulaması, hali hazırda kayıtlı kullanıcılar arasında düzenlenecek irsaliye belgesinin elektronik belge olarak düzenlenmesine ilişkin olup, ihracat işlemlerinde alıcının sisteme kayıtlı kullanıcı olmadığı durumlarda e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün olmayıp, bu durumda matbu kağıt ,kağıt ortamda sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, e-Fatura/e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı düzenlenerek sevkiyat işlemi belgelendirilecektir. İhracat işlemlerinin tekemmül ettirilmesi için genel esaslar çerçevesinden gümrük idaresine fatura vb. belgelerin de ibraz edilerek gerçekleştirileceği de tabiidir.

e-İrsaliyede malların fiyatları belirtilmek zorunda mıdır?

e-İrsaliyede malların fiyatlarını belirtme zorunluluğu yoktur. Ancak, düzenlenecek e-İrsaliyede fiyat bilgilerinin de yer alması mümkündür.

Mal tesliminden sonra, teslim alan alıcı ne yapacaktır?

e-İrsaliye’ye konu malları tam olarak teslim alan alıcı, e-İrsaliye sistemi üzerinden “KABUL” irsaliye yanıtı dönebileceği gibi, herhangi bir yanıt dönme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Sistemsel olarak 7 gün içinde herhangi bir yanıt dönülmemiş e-İrsaliye’lere konu malların alıcıları tarafından tam olarak teslim alındığı ve satıcıları tarafından bu malların tamamı için e-Fatura düzenleneceği kabul edilmektedir.

e-İrsaliye’ye konu malları eksik olarak (kısmi teslim) teslim alan alıcı ne yapmalıdır?

e-İrsaliye’ye konu malları “eksik olarak” teslim alan alıcı, istemesi halinde e-İrsaliye sistemi üzerinden “KISMİ KABUL”irsaliye yanıtı ile satıcıya fiilen teslim aldığı mal miktarını bildiren bir yanıt dönebilir. Sistemsel olarak 7 gün içinde herhangi bir yanıt dönülmemiş e-İrsaliye’lere konu malların alıcıları tarafından tam olarak teslim alındığı ve satıcıları tarafından bu malların tamamı için fatura düzenleneceği kabul edilmektedir. Bu nedenle, irsaliye ile e-Faturanın uyumumun sağlanması bakımından alıcı tarafından sistem üzerinden bir yanıtın dönülmediği durumlarda, fiilen teslim alınan mal miktarının alıcı ve satıcı arasında tanzim olunan harici diğer belgelerle (Teslim/Tesellüm belgeleri, tutanak, makbuz vb. belgelerle – e-İrsaliyenin kağıt çıktısı üzerine alınacak notlar ve imzalar da söz konusu belgeler yerine kullanılabilir.-) tevsik ve ispat olunması ve ilgili makamlara istenildiğinde ibraz edilebilir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir. Fiilen teslim edilen/alınan mal miktarını gösteren harici belgelerin satıcı ve alıcı açısından ispat işlemlerinde tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Alıcısı tarafından fiilen teslim alınmayan mallar için, satıcıya ayrı bir e-İrsaliye’nin alıcı tarafından ayrıca düzenlenmesi gerektiği de tabiidir.

e-İrsaliyede malların GTİP no’larının yazılmasına gerek var mı?

İhracat işlemlerine yönelik düzenlenen sevk irsaliyeleri, müşterinin yurtdışında olması nedeniyle genel olarak e-İrsaliye uygulaması kapsamında değildir. Ancak Türkiye’de de vergi mükellefiyeti de bulunan serbest bölgedeki alıcıların e-İrsaliye uygulamasına da kayıtlı olduğu durumda bunlara yönelik mal sevkiyatı işlemlerinde e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir. İhracat işlemleri esas itibariyle fatura belgesine istinaden yürütüleceği ve faturalarda GTİP nosu zorunlu olarak bulunacak olmakla birlikte, e-İrsaliyelerde GTİP no’suna yer verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Kendi depo ve şubelerim arasındaki dahili sevkiyatlarında e-İrsaliye düzenlenmesi zorunlu mudur?

Evet zorunludur. Zira, e-İrsaliye de kağıt irsaliye ile aynı hukuki değere sahip olduğundan, kağıt irsaliye düzenlenmesi gereken bir durumda (işletmelerin kendi birimleri, şubeleri veya depoları arasındaki mal sevkiyatlarında genel hükümlere göre kağıt irsaliye düzenleme zorunluluğu bulunmakta olduğundan) satıcı veya malı sevk eden ile alıcı veya malı teslim alacak olanın e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olduğu durumda, iki taraf durumunda e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı durumda bulunan işletmenin kendisi olduğundan, düzenlenecek sevk irsaliyesinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

e-irsaliye uygulamasına dahil olduktan sonra, kağıt irsaliye kesebilir miyim?

tebliğe konu elektronik belge uygulamalarına (e-İrsaliye, e-Serbest Meslek Makbuzu ve e-Müstahsil Makbuzu uygulamalarıdır) dahil olan mükellefler, uygulamaya dahil oldukları ayın sonuna kadar kağıt irsaliye kesebilirler.

Düzenlediğimiz e-İrsaliyelerin ayrıca kağıt ortamda çıktılarının saklanması gerekir mi?

E-İrsaliye belgesinin taraflarca elektronik ortamda muhafaza edilmesi esas olup, 487 SN VUK Genel Tebliğin 5.maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca, elektronik sevk irsaliyesinin kağıt çıktısı malın fiili sevki sırasında araçta bulundurulması (elektronik olarak görüntülenmesi de mümkündür) gereken mahiyettedir. Bu kağıt çıktının esas itibariyle alıcıya verilmesi zorunlu olmadığı gibi malların alıcıya tesliminden sonra muhafaza veya ibraz edilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ancak, e-İrsaliye’lerin kağıt çıktısının, satıcı tarafından alıcıya FİİLEN TESLİM EDİLEN MALLARIN tespitinde bir teslim/tesellüm belgesi veya bir tutanak amacıyla kullanılmasının önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bu durumda teslim eden ve teslim alan tarafından ıslak imzalı ve fiilen teslim edilen mal miktarına yönelik metin açıklamaları elle eklenen söz konusu kağıt çıktının e-İrsaliye belgesi vasfından ziyade satıcı ve alıcı tarafından bir teslim-tesellüm belgesi veya bir tutanak mahiyetinde olan bir belge olarak kullanılması ve muhafaza edilmesinin önünde bir engel bulunmamaktadır.

Düzenlediğimiz e-İrsaliyeleri ilgili makamlara kağıt ortamda mı yoksa elektronik ortamda mı ibraz etmeliyiz?

Elektronik bir belge mahiyetinde olan e-İrsaliye belgesi muhafaza süresi boyunca elektronik ortamda muhafaza edilmeli ve ilgili makamlara elektronik ortamda ibraz edilmelidir. Söz konusu belgesinin kağıt çıktısı e-İrsaliye olarak hüküm ifade etmemektedir. Elektronik ortamda ibraz olunan belgelerin görüntülenmesi işlemi e-Fatura belgesinin görüntülenmesinde olduğu şekilde yürütülecek olup görüntüleme programı ve kullanım kılavuzuna www.efatura.gov.tr internet adresinden erişmek mümkündür.

e-İrsaliye gönderirken bilgisayarımda mali mühür takılı olmak zorunda mıdır?

Eğer herhangi bir entegratör firma aracılığı ile gönderilmiyorsa, mali mühür/e-imza takılı olmak zorundadır. Bir entegratör firma aracılığı ile gönderim yapılıyorsa bilgisayarınızda mali mühür takılı olma zorunluluğu yoktur.

e-Fatura nın kağıt çıktısı irsaliye yerine geçtiğinden ayrıca e-İrsaliye düzenlemek zorunlu mudur?

433 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin 7.1. ve 15 inci bölümlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik fatura ile elektronik fatura uygulamasında kayıtlı olmayan kayıtlı kullanıcılara düzenlenen e-Arşiv Faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-Faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur. Buna göre belirtilen kurallara uygun olarak düzenlenen ve kağıt çıktısı irsaliye yerine geçen belge niteliğinde olan İrsaliye yerine geçen e-Fatura veya e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı, müşteriye verilmesi halinde ayrıca matbu veya e-İrsaliye şeklinde başka bir sevk irsaliye belgesinin düzenlenmemesi gerekmektedir.

e-İrsaliyenin iptali mümkün olacak mı?

e-faturada sürecinde, (temel) fatura gönderildikten sonra ancak KEP üzerinden karşı firmanın iptal bildirimi mümkün olabiliyor. Aksi takdirde e-fatura gönderen tarafından iptal edilemiyor. Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının; teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiştir. Bu durumdaki sevk irsaliyesinin iptal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (487 SN VUK GT, Md.3/8 inci fıkra); yalnızca malın fiili sevkinden önce ve alıcının yada içerdiği malın hatalı olması durumunun alıcı tarafından sistem üzerinden anlaşılması ve hatalı sevkiyat işleminin satıcı tarafından hiç başlatılmamasını sağlamak amacıyla münhasıran ALICI durumundaki tarafça, e-İrsaliye belgesine sistem üzerinde “RED” irsaliye yanıtı ile iptal işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Belirtilen durum haricinde düzenlenen bir irsaliyenin iptal edilebilmesi durumu söz konusu olmayıp, irsaliye üzerindeki fiili sevk zamanından sonra alıcı tarafından red yanıtı dönülmesi sistemsel olarak engellenmiştir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek RED e-İrsaliye yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/ taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

Müşteriye e-İrsaliye ve e-Fatura düzenlendikten sonra, e-faturaya RED yanıtının iletilmesi halinde; e-İrsaliye’nin iptal ve düzeltilmesi mümkün müdür? Alıcıya yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekir mi?

Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere taşındığı veya taşıttırıldığı durumlarda taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiş olacağından sevk irsaliyesinin İPTAL edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (487 SN VUK GT, Md.3/8 inci fıkra); yalnızca malın fiili sevkinden önce ve alıcının ya da içerdiği malın hatalı olması durumunun alıcı tarafından sistem üzerinden anlaşılması ve hatalı sevkiyat işleminin satıcı tarafından hiç başlatılmamasını sağlamak amacıyla münhasıran ALICI durumundaki tarafça, e-İrsaliye belgesine sistem üzerinde “RED” irsaliye yanıtı ile iptal işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Belirtilen durum haricinde düzenlenen bir irsaliyenin iptal edilebilmesi durumu söz konusu olmayıp, irsaliye üzerindeki fiili sevk zamanından sonra alıcı tarafından red yanıtı dönülmesi sistemsel olarak engellenmiştir. E-Fatura’ya red yanıtının dönülmesi nedeniyle, daha önceki fiili sevkiyat ile ilgili eİrsaliye’nin iptali ve düzeltilmesi söz konusu olmayacaktır. Yeni bir sevkiyatı işlemi olmadığı sürece, alıcıya yeni bir e-İrsaliye’nin düzenlenmesi de gerekmemektedir.Taraflar esas itibariyle sevkiyatını gerçekleştirdikleri mal miktarına göre sevk irsaliyesi düzenlemeleri gerekmektedir. Sevkiyatı hangi taraf gerçekleştiriyorsa o tarafın sevk irsaliyesi düzenlemesi icap etmektedir. İlave, yeni başka bir sevkiyatın olmadığı durumlarda, tarafların sevk irsaliyesi (e-İrsaliye dahil) düzenlemelerine gerek bulunmamaktadır. Düzenlenen e-fatura ile e-İrsaliyesi arasında oluşabilecek uyumsuzlukların tevsik edici diğer bilgi ve belgelerle (teslim/tesellüm makbuzları, tutanaklar, harici itiraza yönelik taahhütlü mektuplar, noter kanalıyla yapılan itirazlar vb.) de tevsik edilmesi mümkün bulunmaktadır. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek RED e-İrsaliye yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bire-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

e-İrsaliye uygulamasına dahil olan kullanıcıları nereden kontrol edebilirim?

http://www.efatura.gov.tr/eirsaliyekayitlikullanicilar.html sitesinden güncel kullanıcı listesini kontrol edebileceğiniz gibi, Zirve progamında da e-faturada olduğu gibi bu listeyi güncel haliyle görebilirsiniz.

e-İrsaliye uygulamasında da 7 günlük fatura düzenleme süresi geçerli midir?

e-Fatura’nın düzenleme süresine ilişkin olarak kağıt belge düzeni için öngörülen sürelerden farklı bir süre öngörülmemiştir. 213 sayılı VUK’un fatura düzenleme süresine ilişkin 7 günlük süre e-Fatura uygulamasında da aynen geçerlidir. Bu nedenle, e-Fatura’nın e-İrsaliye’den önce düzenlenmesi gereği bulunmamakta olup, irsaliye tarihinden sonraki 7 günlük süre içerisinde düzenlenmesi mümkündür.

Düzenlenen e-İrsaliye GİB sistemine anlık iletilir mi? Yol denetimi sırasında, düzenlenmil e-İrsaliye’nin elektronik ortamda sistemden doğrulanamaması durumunda ne yapılır?

Düzenlenen e-İrsaliye’ler e-İrsaliye uygulamasına iletildiğinde anlık olarak GİB sistemlerine de ulaşmaktadır. İletim süresi saniyeler mertebesinde gerçekleşmektedir. GİB sistemlerinde herhangi bir şekilde arıza, kesinti veya bakım olması nedeniyle iletilemeyen durumlarda GİB tarafından gerekli duyurular www.efatura.gov.tr internet adresinde yapılmakta olup bu süreler boyunca kağıt ortamda matbu sevk irsaliyesi düzenlenerek sevkiyat işlemlerinin sürdürülmesi mümkün bulunmaktadır. GİB e-İrsaliye sistemine iletilen e-İrsaliye belgelerinin yol denetimlerinde (kağıt çıktısının ya da elektronik ortamdaki halinin) ibrazı halinde e-Yoklama sistemi üzerinde doğrulanması elektronik ortamda yapılmaktadır. Herhangi bir şekilde doğrulama işlemi yoklama sırasında yapılamayan durumlar, daha sonradan tetkik edilmek üzere not alınarak denetim sonuçlandırılabilecektir. GİB sistemlerinden, denetim tutanağı ile tespit edilen e-İrsaliye’nin aynısının mevcudiyetinin anlaşılması halinde herhangi bir cezai işlem söz konusu olmayacaktır. Ancak, yapılan tetkiklerde herhangi bir şekilde fiilen eİrsaliye’nin GİB sistemlerine iletilmemiş olduğu tespit edilen edilmesi halinde usul hükümleri yönünden cezai işlemler tatbik edilebilecektir.

Sevkiyatın başlatılması için e-irsaliyenin alıcının sistemine düşmesini beklemek gerekir mi? Alıcının sistemlerinde herhangi bir sorun olması halinde sevkiyata başlanabilecek midir?

e-İrsaliye’ye konu malların sevkiyatına başlanması için e-İrsaliye’nin GİB sistemlerine iletilmiş olması yeterli olup, ayrıca alıcının sistem yanıtını dönmesini bekleme zorunluluğu bulunmaktadır. Alıcının sisteminde yaşanmakta olan bir sorun sevkiyat işleminin başlatılmasına engel teşkil etmeyip, alıcı sistemlerindeki sorunun giderilmesi sonrasında ilgili e-İrsaliye GİB tarafından alıcısına elektronik ortamda iletilecektir. Bu nedenle satıcının alıcının sistemlerindeki sorunun çözümünü bekleme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bazı sevkiyatlarda teslim edilecek mal miktarı belli olmuyor örneğin akaryakıt, lpg sevkiyatları, bu durumda nasıl bir yol izlenmesi gerekir? Müşteriye teslimat gerçekleştirilirken, internet ve düzenleme altyapısının olmaması nedeniyle e-İrsaliye ne şekilde düzenlenecektir?

Müşterinin ve teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinemediği bazı mal sevkiyatlarında öncelikle “”MUHTELİF MÜŞTERİLER”” ibareli matbu kağıt sevk irsaliyesi düzenlenecektir. e-İrsaliye uygulamasına da kayıtlı müşterilere fiili teslimatlar gerçekleştirildikçe ya teslim anında ya e-Fatura düzenlenecek ya da müşteri adına yeni bir sevk irsaliyesi (teknik altyapı engeli yok ise e-İrsaliye, teknik engel var ise matbu ve müşteri adına düzenlenen kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi) düzenlenecektir. Herbir müşteriye yapılan fiili teslimata göre düzenlenen matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyeleri üzerinde “”e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir”” ibaresine yer verilecek ve en geç izleyen 2 gün içinde söz konusu matbu irsaliye “”MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E-İRSALİYE”” tipinde (söz konusu irsaliye üzerinde matbu irsaliye bilgilerine de yer verilmesi gerekmektedir) e-İrsaliye’ye dönüştürülecek ve GİB sistemleri üzerinden alıcısına iletilmesi sağlanacaktır. Alıcılar tarafından söz konusu e-İrsaliye’ye (daha öncesindeki matbu irsaliye ile fiili mal teslimatı bilgisi oluştuğundan) herhangi bir yanıt dönüşü yapılmayacaktır. Her bir müşteriye teslimat sırasında e-İrsaliye ve e-Fatura düzenlenmesi sırasında mobiliteyi de sağlayan her türlü TEKNOLOJİK İMKANLARDAN yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Satıcı tarafından malın alıcıya teslimi anından fatura düzenlemesi halinde, ayrıca sevk irsaliyesi düzenlemesi zorunlu mudur?

Satılan malın teslimi anında faturanın da düzenlenmesi halinde, ayrıca sevk irsaliyesi kesilmesine gerek bulunmadığından malın fatura ile birlikte taşınması yeterlidir.

Satıcı sevk edeceği malı, taşıma işini ÜCRET karşılığı yürüten özel taşıma işletmelerine yaptırması halinde de e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecek midir? Taşımayı yapan işletmenin TAŞIMA İRSALİYESİ düzenlenmesi yeterli değil midir?

Malların ücret karşılığı taşıttırılması halinde, Vergi Usul Kanununun 240 ncı maddesi uyarınca, taşıyan tarafından ayrıca taşıma irsaliyesi düzenlenmesi de gerekmektedir. Bu durumda malı taşıttıran (satıcı) ve malın teslim edileceği kişi (alıcı) e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı kullanıcı olması halinde, sevk irsaliyesi e-İrsaliye olarak düzenlenmeli ve TAŞIYAN’a e-İrsaliye’nin kağıt çıktısının veya elektronik görüntüsünün taşıtta bulunmak üzere verilmesi gereklidir.

Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarıdan düzenlenen e-İrsaliyelerin belge no ayrımında nelere dikkat edilmesi gerekir?

Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı irsaliye kullanıldığı takdirde şube veya bu irsaliyelere şube kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması zorunludur. (VUK GT 141)

İlaç Satış Mümessilleri Tarafından Taşınan Promosyon Ürünleri ile Numune İlaçlar için Sevk İrsaliyesi Düzenlenecek midir?

Ticari mal niteliğinde olmayan broşür, bloknot, kalem gibi promosyon ürünleri ile numune ilaçların, hekimlere verilmek üzere firmaların satış mümessilleri tarafından taşınması sırasında (ticari mal sevkiyatı izlenimi verecek büyüklükte veya mahiyette olmamak şartıyla) sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. (VUK GT 379)

Teslim sırasında hasar ya da başka bir durumdan dolayı alıcı tarafından teslim alınmayıp satıcısına iade edilen ve satıcısı tarafından geri getirilen ürünlerde sevk irsaliyesi ne şekilde düzenlenecektir?

Söz konusu malların geri getirilmesi işlemi satıcı tarafından yerine getirilmekte olduğundan satıcının, söz konusu malları işletmesine geri getirmesi durumunu tevsik etmek ve yol denetimleri sırasında ibraz edilebilmesini sağlamak üzere yeni bir sevk irsaliyesini kendisine olmak üzere düzenlemesi gerekmektedir. Bu yeni irsaliye, teknik imkanlar elvermesi halinde e-İrsaliye olarak, teknik imkanlar elvermemesi halinde ise öncelikle matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi olarak düzenlenecektir. Matbu olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin en geç izleyen 2 gün içinde MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E-İRSALİYE tipinde e-İrsaliye’ye dönüştürülmesi gerekmektedir.

Taşıma sırasında sadece e-İrsaliye’nin karekod veya barkodunun bulundurulması yeterli midir?

Hayır, sadece barkod veya karekod bilgisinin bulunması yeterli olmayıp, taşıma sırasında araçta düzenlenen e-İrsaliye’nin bir örnek kağıt çıktısı veya elektronik olarak belge görüntüsünün bulundurulması ve yol denetimi personeline ibraz edilmesi ve bu bilgilere göre ibraz olunan sevk irsaliyesi belgesinin GİB sistemleri üzerinden doğrulanabilmesi gerekmektedir.

Bedelsiz verilen ürünler için e-irsaliye sistemi üzerinden e-irsaliye düzenlemek gerekecek mi, e-irsaliyeye cevap gerekecek mi?

Evet, bedelsiz de olsa bir işletmeden diğer bir işletmeye mal sevkiyatını doğuran durumlarda sevk irsaliyesi (taraflar e-İrsaliye’de ise e-İrsaliye) düzenlenmesi gerekmektedir. Bu suretle bedelsiz olarak verilen mallar için düzenlenecek sevk irsaliyelerinde söz konusu malların işletmeye bedelsiz olarak verileceğini belirten açıklamalara yer verilmesi gerekmektedir. e-İrsaliye uygulamasında alıcı tarafından eİrsaliye Yanıtı’nı dönmesi ihtiyari olup, zorunlu değildir.

Satıcının teslim ettiği ürünlerin alıcı tarafından bir kısmının kabulu bir kısmının reddi mümkün mü?

Evet, e-İrsaliye uygulamasında alıcı fiili mal teslimatı bilgilerine uygun olarak KISMİ KABUL yanıtını sistem üzerinden satıcıya iletebilir.

E-irsaliyenin yanlışlıkla müşteri tarafından reddedilmesi sonucunda nasıl ilerlenecek, aynı irsaliye yeni numara ile tekrar gönderilebilecek mi?

e-İrsaliyenin alıcısı tarafında sehven reddedildiği durumlarda ivedilikle yeni e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenecek yeni e-İrsaliyede yeni belge numarası kullanılmak zorundadır.

Top